Qarabağın görkəmli şəxsiyyətləri

Cəmiyyət

Moisey Kalankatlı – Alban tarixçisi (VII əsrin sonu – VIII əsrin əvvəli)
Moisey Kalankatlı və ya Musa Daşqurançı-mənşəcə Qafqaz albanlarından, uti tayfasından olan tarixçi.
Cəbrayıl ata (VIII əsr)
Cəbrayıl ata VIII əsrdə yaşamış Sultan Əhməd adlı bir hökmdarın yaxın adamlarından biri olmuş və Ziyarət dağından Araz çayına qədər ərazilər onun və övladlarının olub.
Xaçınlı Vaxtanq (XII əsr)
Vaxtanq, Həsən Monax və Mamaxatunun oğludur. O, Arzuxatun Arsruni ilə evli olmuşdur. Atasından bütün Xaçın ərazisinə hakimlik hüququnu miras almışdır.
I Həsən (XIII əsr)
XII əsrin sonu–XIII əsrin əvvəllərində Xaçın knyazı. Hakimiyyəti əsasən mərkəzi Zar kəndi olan Yuxarı Xaçın ərazisini əhatə etmişdi.
Həsən Cəlal (1215-1261)
Görkəmli siyasi və dövlət xadimi özünü Alban hökmdarı adlandıran Həsən Cəlal məşhur Mehranilər nəslinə mənsub olub Xaçın knyazlığının hökmdarı idi.
Sarı Aşıq (XVII əsr)
XVII əsr Azərbaycan aşıqlarından olan Sarı Aşığın doğum və ölüm tarixi dəqiq məlum deyil. Sarı Aşığ Laçın rayonunun Güləbird kəndinin yaxınlığında, Həkəri çayının sağ sahilində Qaradağlı kəndində doğulmuş, Güləbird kəndinin ərazisində dəfn olunmuşdur.Qəbrin baş daşına onun xəyali şəkli də həkk olunmuşdu.
Pənahəli xan (1693-1763)
Qarabağ xanlığının banisi. Pənahəli xan Sarıcalı Cavanşir Qarabağın məşhur Cavanşir nəslindən idi. O 1963 ildə anadan olmuşdur. Görkəmli sərkərdə və dövlət xadimi kimi şöhrət qazanmışdır.
Molla Pənah Vaqif (1717-1797)
Vaqif 1717-ci ildə Qazax yaxınlığındakı Salahlı kəndində anadan olmuşdur. Belə bir fikir var ki, onun əcdadları Məhəmməd Füzulinin də mənsub olduğu Bayat tayfasından olub.Şusa xanlığı dövründə vəzir səlahətləri daşımışdı.
İbrahimxəlil xan Cavanşir (1732-1806)
İbrahimxəlil xan-1758-ci ildən xanlığın sonuna qədər Qarabağ xanlığının xanı, general-leytenant olmuşdur.  .
Qasım bəy Zakir (1784-1857)
Qasım bəy Zakir 1784-cü ildə Şuşa şəhərində doğulmuşdur. Onun əsli Qarabağda məşhur olan Cavanşirlər nəslindəndir.
Mir Mehdi Xəzani (1819-1894)
Mir Mehdi Mir Həşim bəy oğlu 1819-cu ildə Qarabağın Bərgüşad mahalının Məmər kəndində anadan olmuşdu. Ibtidai təhsilini molla yanında almışdı. Sonra mədrəsədə oxumuşdu.
Xurşidbanu Natəvan (1832-1897)
Natəvan 15 avqust 1832-ci ildə Şuşada anadan оlmuşdur. Mehdiqulu xan qızına öz anası Xurşudbanunun adını vermişdir. Xurşudbanu ailənin yeganə övladı, həm də Qarabağ xanlıqlarının sоnuncu vərəsəsi оlduğu üçün, оnu sarayda « Dürrü yeкta» (Təк inci), el arasında isə «Xan qızı» çağırmışlar.
Mir Möhsün Nəvvab (1833-1918)
Mir Möhsün Nəvvab 1833-cü ildə Şuşada Hacı Seyid Əhmədin ailəsində doğulmuş Nəvvabın məşhur musiqi traktatı Vüzuhül-ərqam ilk dəfə 1913-cü ildə Bakıda nəşr olunmuşdur.
Nəcəf bəy Vəzirov (1854-1926)
1854–cü il aprel ayının 2-də Azərbaycanın Şuşa şəhərində anadan olmuşdur. 1926–cı ilin iyul ayının 9–da orada ürək partlamasından vəfat etmişdir. Vəzirov Azərbaycan  ədəbiyyatında faciə janrının əsasını qoymuş, milli teatrın yaradılmasında və inkişafında müstəsna rolu olmuşdur.
Səməd bəy Mehmandarov (1855-1931)
Səməd bəy Mehmandarov–Rusiya İmperator ordusunun artilleriya generalı , Azərbaycan Xalq Cumhuriyyətinin hərbi naziri, sovet hərb xadimi.
Cabbar Qaryağdıoğlu (1861-1944)
Cabbar İsmayıl oğlu Qaryağdıoğlu xanəndə, bəstəkar, musiqi xadimi. Azərbaycanın xalq artisti (1935). Azərbaycan xanəndəlik sənətinin ən görkəmli nümayəndələrindən biri.
Əhməd bəy Ağaoğlu (1869-1939)
Əhməd Ağaoğlu (Əhməd bəy Ağayev) 1869-cu ildə Azərbaycanın Şuşa şəhərində dünyaya gəlib1939-cu ildə Türkiyədə vəfat etmişdir..5 əcnəbi dil bilən Ağaoğlu Azərbaycan ziyalıları arasında qadına bərabər hüquqların verilməsinə çağıran ilk ziyalılardan idi
Bəhlul Behcət (1869-1938)
Bəhlul Behcət 1869-ci ildə Qubadlı rayonunun Dondarlı kəndində anadan olmuşdu.  15 mart 1938-ci ildə repressiyaya məruz qalmış və güllələnmişdir. “Azərnəşr”də korrektor işləmiş, xalq ədəbiyyatı ilə bağlı araşdırmalar aparmış,
Əbdürrəhim bəy Haqverdiyev (1870-1933)
1870-ci il mayın 17-də Azərbaycanın Şuşa şəhəri Yaxınlığında olan Ağbulaq kəndində doğuluşdur. 1933-cü il dekabrın 11-də Bakıda vəfat etmiş, Fəxri xiyabanda dəfn olunmuşdur.
Sultan bəy Sultanov (1871-1955)
Sultan bəy 1871-ci ildə Laçın rayonunun Hacısamlı nahiyəsinin Qasımuşağı kəndində doğulmuşdir.  1955-ci ildə Qars ətrafında, Köçkoy kəndində vəfat etmiş və orada dəfn olunmuşdur.
Həmidə xanım Cavanşir (1873-1955)

Həmidə xanım Cavanşir-Məmmədquluzadə 1873 -cü ildə Şuşa qəzasının Kəhrizli kəndində zəmanəsinin görkəmli maarifçi ziyalısı, tarixçi Əhməd bəyin ocağında.dünyaya gəlmişdi.
Cavad bəy Məlikyeqanov (1878-1942)
Cavad bəy Rza bəy oğlu 1878-ci ildə Şuşa qəzasının Tuğ kəndində anadan olmuşdu. , 1918-ci il mayın 28-də Azərbaycan Milli Şurasının üzvü olmuş kimi Azərbaycanın Müstəqilliyi haqqında İstiqlal Bəyannaməsinə imza atmış 1931-ci ildə həbs edilərək, 10 il müddətinə sürgün edilmişdir.
Xosrov bəy Sultanov (1879-1947)
Xosrov bəy Sultanov 1879-cu il may ayının 10-da Laçın rayonu Hacısamlı nahiyəsinin Qu Xosrov bəy 1947-ci ildə vəfat etmişdir
Üzeyir Hacıbəyov (1885-1948)
Üzeyir Hacıbəyov 1885 –ci ildə kənd mirzəsi ailəsində doğulub. Üzeyir bəy Əbdülhüseyn oğlu Hacıbəyov müasir Azərbaycan peşəkar musiqi sənətinin və milli operasının banisi olmuşdur.
Bülbül (1897-1961)
Məmmədov Murtuza Məşədi Rza oğlu  1897 ci ildı Şuşada anadan olmuşdur.(Bülbül) Azərbaycan opera müğənnisi. 26 sentyabr 1961-ci ildə Bakı şəhərində vəfat etmişdir.
Yaqub Quliyev (1900-1942)
Yaqub Allahqulu oğlu Quliyev 1900-cu il yanvarın 25-də Şuşa şəhərində dünyaya gəlib. General-mayor Yaqub Quliyev Stalinqrad ətrafı döyüşlərin birində ölümcül yaralandı. Həlak olandan sonra Lenin ordeni ilə təltif olundu.
Süleyman Rəhimov (1900-1983)
Süleyman Rəhimov 1900-cü ilin oktyabrında Qubadlı rayonunun Əyin kəndində anadan olmuşdur. tə1983-cü il oktyabrın  11- də vəfat etmişdir.
Xan Şuşinski (1901-1979)
Xan Şuşinski 1901-ci ildə avqust ayının 20-i Şuşa şəhərində anadan.  18 mart 1979-cu ildə vəfat etmişdir.
Lətif Kərimov (1906-1991)
Lətif Kərimov 1906-cı ildə Azərbaycanın Şuşa şəhərində anadan olmuşdur.Xovsuz xalça məmulatı çeşidlərini yığıb, onların rəngli reproduksiyasını hazırlamışdır.Lətif Kərimov 1991-ci ildə Bakı şəhərində vəfat etmişdir.
Niyazi (1912-1984)
Niyazi Zülfüqar oğlu Tağızadə–Hacıbəyov 1912-ci ildə avqustun 20-də Tbilisi şəhərində anadan olmuşdur. Əslən Şuşalıdır.  1951 – 1952-ci illərdə Az Niyazi 1984-cü ildə avqustun 2-də Bakı şəhərində vəfat etmişdir.Əslən Şuşalıdır.
Rəşid Behbudov (1915-1989)
Rəşid Behbudov 1915-ci il dekabrın 14-də Tiflisdə xanəndə Məcid Behbudalı oğlunun ailəsində dünyaya gəlmişdir. Əslən Şuşalıdır.Dahi sənətkar 1989-cu il iyunun 9-da Moskva şəhərində vəfat etmişdir.
Əvəz Verdiyev (1916-1945)
Əvəz Verdiyev 1916-cı ildə Laçının Quşçu kəndində anadan olmuşdur.  Döyüşçü olmuş 1 may 1945-ci ildə vəfat etmişdir. Polşanın Boleslaves şəhərində dəfn olunmuşdur.
Cəmil Əhmədov
1944-cü ilin 2 sentyabrında Polşa ərazisində həlak olmuş və Varşavada Sovet döyüşçülərinə aid qəbirstanlıqda dəfn edilmişdir.
Cəlal Bərgüşad (1924-1996)
Cəlal Bərgüşad 1924-cü il iyunun 22-də Azərbaycanın Qubadlı rayonunun Qəzyan kəndində anadan olmuşdur. 1958-ci ildən Azərbaycan Dövlət Televiziya və Radio Verilişləri Şirkətində böyük redaktor vəzifəsində işləmişdir. 1996-cı il iyulun 9-da vəfat etmişdir.
Xudu Məmmədov (1927-1988)
Xudu Surxay oğlu Məmmədov 1927-ci il dekabrın 14-də Ağdam rayonunun Mərzili kəndində anadan olmuşdur. Azərbaycanlı kristalloqraf-alim
Xudu Məmmədov 15 oktyabr 1988-ci ildə Bakıda vəfat etmişdir.
Valeh Bərşadlı (1927-1999)
Valeh Bərşadlı 6 iyul 1927-ci ildə Qubadlı rayonunun Eyvazlı kəndində dünyaya gəlmişdir. Müstəqil Azərbaycanın 1992-ci ildə ilk müdafiə naziri.1999-cu il, 15 may tarixində vəfat etmiş və məzarı Fəxri Xiyabanda yerləşir.
Arif Babayev
Arif İmran oğlu Babayev mart ayının 20-si 1938-ci ildə Ağdam şəhəri yaxınlığındakı Sarıhacılı kəndində anadan olmuşdur. Xanəndə, Xalq artisti.
Məhəmməd Əsədov (1941-1991)
Məhəmməd Nəbi oğlu Əsədov 1941-ci il dekabr ayının 5-də Zəngilan rayonunun Baharlı kəndində anadan olub. 1990-cı ilin may ayında Azərbaycan Respublikasının Daxili İşlər naziri . Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı”
Şirin Mirzəyev (1947-1992)
Əslən Şuşanın Mirzələr kəndindən olan Şirin Mirzəyev 1947-ci il yanvar ayının 5-də Xankəndində doğulub. 18 iyun 1992-ci ildə Sırxavənd istiqamətində aparılan döyüş əməliyyatı zamanı minaya düşərək həlak olub.  “Azərbaycanın Milli Qəhrəman”
Şahlar Şükürov (1952-1990)
17 may 1952-ci ildə Kəlbəcər rayonunun Zülfüqarlı kəndində anadan olmuşdur 1990-cı il 11 iyul Tərtər-Kəlbəcər yolu ilə hərəkət edən maşın karvanı erməni işğalçılarının hücumuna məruz qaldı burada son nəfəsinəcən vuruşan Şahlar qəhrəmancasına həlak oldu.
Əlif Hacıyev (1953-1992)
24 iyun 1953-cü ildə Xocalı şəhərində doğulmuşdur. 1992-ci ilin fevral ayının  Əlif, Qarabağ torpağında–Xocalı faciəsi zamanı şəhid oldu. Ölümündən sonra Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı adına layiq görüldü.
Əliyar Əliyev (1957-1992)
Əliyar Əliyev 1957-ci il dekabrın 14-də Qubadlı rayonunun Qazyan kəndində anadan olub. döyüşü 1992-ci il oktyabrın 3-də Laçının iki kilometrliyində həlak olub.  Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı .
Pəhlivan Fərzəliyev (1958-1992)
“Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı” 7 sentyabr 1958-ci ildə Füzuli rayonunun Qobu Dilağarda kəndində doğulmuşdur. 1992-ci il 11 apreldə taqım komandirinin son döyüşü olur
Ramiz Qəmbərov (1962-1992)
Ramiz Qəmbərov 2 iyul 1962-ci ildə Şuşa şəhərində anadan olmuşdur. 30 aprel 1992-ci ildə o dünyasını dəyişmişdir.”Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı.”
Oqtay Güləliyev (1962-1992)
10 noyabr 1962-ci ildə Laçın rayonunun Xaçınyalı kəndində doğulmuşdur. Oqtay Güləliyev də polis işçisi kimi ermənilərə qarşı əməliyyatlatda iştirak etmiş, uğurszluqla sona çatan “Daşaltı əməliyyatı” zamanı onun rotası mühasirəyə düşən 80 nəfər əsgəri təhlükəsiz zonaya çıxarmağa müvəffəq olmuşdur.
Şikar Aslanov (1970-1992)
“Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı” Şikar Aslanov 1970-ci il iyun ayının 10-da Cəbrayıl rayonunun Süleymanlı kəndində anadan olmuşdur. 1992-ci il iyul ayının 2-si vəfat etmişdir.

 Turanxeber.az Hazırladı Güllər Amin.

 

Spread the love

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir